مردی حضور امام رضا(ع) آمد و گفت: یابن رسولالله از (الحمد لله ربّ العالمین) مرا آگاه کن. تفسیرش چیست؟ حضرت فرمود: پدرم از جدم، از امام باقر(ع) از پدرش امام زینالعابدین(ع) برایم روایت کرده که مردی حضور امیرالمؤمنین(ع) آمد و گفت: یا امیرالمؤمنین (الحمد لله ربّ العالمین) را برایم تفسیر کنید:
حضرت فرمود: «الحمد لله» آن است که خداوند، برخی از نعمتهایی را که به بندگانش ارزانی داشته به طور اجمال و سربسته به آنها معرفی کرده است. چون تفصیلاً به شناسایی همه آنان قادر نیستند زیرا نعم و عطای او، بیش از آن است که به شماره درآید، و شناخته شود. از این جهت به آنان فرمود، بگویید «الحمد لله ربّ العالمین».
ربّ العالمین: یعنی مالک و صاحب اختیار جهانهاست.
مقصود از عالمین: گروه اجتماعات از همه مخلوق- از جماد و حیوان است. اما حیوانات: خداوند آنها را در ید توان و قدرتش زیر و رو میکند و از روزیش به آنها میخوراند و در تحت حمایت خود آنها را نگهداری مینماید و بر آنها محیط است و براساس مصلحتش همه را تدبیر میکند.
اما جمادات: هم اوست که با دست قدرتش آنها را نگه میدارد و آنچه را که به هم پیوند و پیوستگی دارد از سقوطشان جلوگیر است و آنچه را که در حال انهدام و سقوط است، مانع از اتصال و پیوند آن است. آسمان را حافظ و نگهدار است، که بر زمین واقع نشود! مگر به اذن و اجازه او- و زمین را حافظ و نگهدار است که فرود نرود! (جز به فرمان و امر او).
براستی که او به بندگانش، حقیقتاً رأفت و رحمت دارد.
سپس فرمود: ربّ العالمین: مالک و خالق و روزی رسان آنهاست.
آن هم روزیرسانی که ارزاق را به سوی مخلوقات سوق میدهد، چه آنها به طریق رزق عالم باشند، یا جاهل (خدا روزی را به طرف مخلوقات میکشاند از جاهایی که میدانند یا نمیدانند) پس روزی، معلوم و تقسیم شده است. فرزند آدم، به هر روش و آیین که میخواهد در دنیا رفتار نماید.
برگرفته از کتاب نماز و دعا از دیدگاه امام رضا(ع) – نویسنده محسن کتابچی
نظرات شما عزیزان: